Hibiskus (Hibiscus rosa sinensis L.)
Hibiscus
Występuje pod nazwami: Ketmia róża chińska, proświrnik chiński, ślaz drzewny chiński. Należy do rodziny Ślazowatych (Malvaceae).*
Surowcem leczniczym jest kwiat – Flos Hibisci. Kwiat hibiskusa jest składnikiem herbat smakowych, napojów, mieszanek ziołowych, którym nadaje głęboką, czerwoną barwę i kwaskowaty smak. Już egipscy faraoni zachwycali się napojem zwanym karkade. W gastronomii wykorzystywany był od pokoleń. Przyrządzano z niego: soki, wina, syropy, galaretki, stosowano jako dodatek do deserów czy też sosów. Najszerszą sławę zdobyła herbata z hibiskusa.
Ciekawostka: Hibiskus kwitnie tylko 1 dzień.
Kwiaty hibiskusa zawierają: ok. 11% cukrów, ok. 1,5% białek, 0,1-0,15% tłuszczów, 1% popiołu, 0,16% wapnia, 0,06% fosforu, 0,0038% żelaza, 0,005-0,014% witaminy C, 13% mieszaniny kwasu jabłkowego i cytrynowego, kwas hibiskusowy, antocyjany – ok. 1,5%, pektyny (ok. 2%), kwas winowy, szczawiowy, galakturonowy, hydroksyflawony, fitosterole. Glukozyd flawonolowy hibiscitrin (hibiscytryna) uwalnia aglikon – hibiscetin (hibiscetyna). W korzeniach ketmii występują saponiny i kwas winowy. Nasiona hibiskusa zawierają olej i fitosterole.**
Ketmia róża chińska była używana w lecznictwie już w starożytnych Indiach. W Ayjurwedzie stosowano ją jako środek przeciwkrwotoczny, poprawiający pracę serca, ściągający, wzmacniający włosy, poprawiający stan psychiczny, ale także jako środek antykoncepcyjny i poronny.*
Według badań dr Henryka Różańskiego: wodne wyciągi z ketmii działają immunostymulująco, orzeźwiająco, estrogennie, antyoksydacyjnie, lekko rozwalniająco, obniżająco ciśnienie tętnicze krwi, przeciwgorączkowo i przeciwmiażdżycowo. Hibiskus pobudza trawienie, zwiększając wydzielanie soków trawiennych, zwiększa perystaltykę układu moczowego i nasila diurezę. Ma działanie ochraniające miąższ wątroby. W większych dawkach zwiększa wydzielanie żółci i rozszerza naczynia wieńcowe. Działa rozkurczająco na mięsień macicy. Stosowany na czczo hamuje rozwój drożdżaków i niektórych pierwotniaków w układzie pokarmowym. Zewnętrznie zastosowane (napar, odwar) na skórę działają antyseptycznie, przeciwobrzękowo i przeciwzapalnie. Hamują odczyny alergiczne, leczą trądzik, wypryski, owrzodzenia. **
Wskazania: zaparcia, zaburzenia trawienia, nieżyt układu oddechowego, przeziębienie, gorączka, zatrucia, skąpomocz, osłabienie.**
Uwaga! Nie podawać w okresie ciąży, ani u kobiet planujących ciążę, wpływa na mięśnie macicy, może wywoływać poronienia.
Sposób przygotowania:
Herbata z hibiskusa może być podawana na zimno lub jako rozgrzewający napój. Przyrządza się go z kielichów suszonych lub świeżych kwiatów, zalewa wodą o temperaturze 95 stopni Celsjusza i zaparza 3-5 minut.
Na gorąco – z dodatkiem łyżeczki miodu, 1-2 goździków, plasterka świeżego imbiru lub z kropelką rumu; na zimno, jako napój orzeźwiający – z dodatkiem cukru trzcinowy i szczypty wanilii, ewentualnie z lodem.
* Ilona Kaczmarczyk Sedlak, Zbigniew Skotnicki, Leksykon naturalnych surowców leczniczych, Kraków 2018.
** Henryk Różański, http://rozanski.li/231/hibiscus-ketmia-a-plodnosc/
