Terere – yerba mate na zimno

W Paragwaju tereré, czyli yerba mate na zimno, jest elementem życia społecznego, uważane jest wręcz za świętość, tak jak czas sjesty. Trudno się temu dziwić, bo w tym rejonie średnia temperatura półrocza letniego, które trwa od października do lutego dochodzi do 30 stopni Celsjusza. W rejonie Gran Chaco upały osiągają nawet 47 stopni… Paragwajczycy z wdzięczności dla zimnej mate, która ratuje ich przed morderczą spiekotą postanowili obchodzić w każdą ostatnią sobotę lutego Narodowy Dzień Tereré.

Paragwajczycy z wdzięczności dla zimnej mate, która ratuje ich przed upałami świętują w każdą ostatnią sobotę lutego Narodowy Dzień Tereré.

Jak zrobić yerba mate na zimno? Ostrokrzew paragwajski należy wsypać do naczynia w ilości trochę większej, niż ta, która potrzebna jest do przyrządzenia gorącego napoju, a następnie zalać jak najzimniejszą, lodowatą wodą. Najlepszy efekt uzyskamy poprzez dodanie kostek lodu. Niektórzy preferują namoczenie suszu gorącą wodą aby nasiąknął i dopiero dolewają lodowatą wodę. Można też zrobić tereré jako drugą zalewkę po tradycyjnie przyrządzonej yerba mate. Ciekawą odmianę yerba mate na zimno uzyskamy zalewając susz schłodzoną wodą gazowaną. Witaminy i związki mineralne zawarte w suszu yerba mate są rozpuszczalne zarówno w gorącej, jak i lodowatej wodzie, więc nie obawiajmy się, że terere jest mniej wartościowe od naparu. W praktyce zielarskiej często stosuje się zimne wyciągi, czyli maceraty.

„Wypasiony” osprzęt do tereré: termos o specjalnej, grubościennej konstrukcji i guampa z palo santo. Wszystko obszyte ozdobną skórą.

Szyte na miarę, skórzane nosidełko na zestaw do terere. Na ulicach Ameryki Południowej często można spotkać przechodniów z takim osprzętem.

Bardzo dobrą metodą uzyskania terere jest zalewanie suszu mate schłodzonymi sokami owocowymi. Wynalazek ten przypisuje się ukraińskim emigrantom, którzy w latach trzydziestych XX wieku osiedlali się w południowym Paragwaju (departament Itapúa) i zmęczeni olbrzymimi upałami zalewali susz zimnym sokiem pomarańczowym lub limonkowym. Sposób ten, nazywany tereré ruso, rozpowszechnił się w Paragwaju i w innych subtropikalnych rejonach Ameryki Południowej. Dzisiaj do tereré ruso (zwane też tereré con jugo, czyli z sokiem) stosuje się przeróżne soki owocowe, jednak najlepiej schładzają soki z owoców cytrusowych z dodatkiem mięty (można zastosować zaprawę miętową) lub trawy cytrynowej. Eksperymenty w tej dziedzinie mogą przynieść ciekawe, smakowite rezultaty. W Argentynie i Paragwaju popularne jest terere z sokiem cytrynowym i pomarańczowym, w Brazylii najczęściej dodaje się soku brzoskwiniowego. Paragwajczycy często mieszają yerba mate na zimno z ziołami, które dobierają zielarki zwane yuyera. Kobiety te osobiście dokonują zborów i zawsze mają świeży i sprawdzony „towar”.

Ekskluzywne naczynia do tereré w kształcie guampy

Pamiętajmy, że ze względów zdrowotnych do terere nie nadają się naczynia z tykwy, bowiem gorąca woda używana do parzenia likwiduje bakterie żyjące w jej ściankach, a zimna woda nie posiada właściwości bakteriobójczych. Poza tym każde naczynie jest odpowiednie do zrobienia terere. Yerba mate na zimno najczęściej kojarzona jest z kształtem guampy, czyli wygiętego łukowato naczynia z rogu. Z tego powodu wiele naczyń stylizowanych jest na kształt guampy np. naczynia z palo santo lub metalu.

Przykładowe gatunki yerba mate idealne do przyrządzania terere: argentyńskie yerba mate Playadito tereré, brazylijska yerba mate Laranjeiras tereré, Taragui Bajo Contenido de Polvo (z niską zawartością pyłu) i paragwajska yerba mate Pajarito aromatyzowana miętą i limonką

Jakie gatunki yerba mate używać? Najlepiej specjalnie do tego celu preparowane, czyli zawierające dość grubo cięte listki i znikomą ilość pyłu. Susz z przeznaczeniem do terere zazwyczaj leżakuje ok. 8 miesięcy, podczas gdy susze przeznaczone do zaparzania na gorąco co najmniej 12 miesięcy. Najlepiej oczywiście wybierać gatunki z „tereré” lub „bajo contenido de polvo” (z niską zawartością pyłu) w nazwie, ale bardzo dobre są też wszelakie odmiany aromatyzowane (szczególnie miętą i limonką), czy z dodatkiem suszonych ziół. Ze względu na dużą zawartość pyłu nie polecamy brazylijskich gatunków yerba mate przeznaczonych do chimarrao, jak też niezbyt dobre do terere są gatunki długo leżakujące, czy mocno wędzone (np. La Merced Barbacua).

UWAGA! Zaufane agencje wywiadowcze doniosły nam, że latem w naszym kraju nastąpi atak TERERYSTEK! :D

Pierwszymi ludźmi pijącymi yerba mate terere byli Indianie Guarani zamieszkujący tereny dzisiejszej północnej Argentyny, południowego Paragwaju i Mato Grosso de Sul w Brazylii. Napój ten spożywa się w północno-wschodniej Argentynie i południowej Brazylii, a także w Paragwaju gdzie kultura jego picia jest szczególnie rozwinięta, bowiem latem średnia temperatura dnia sięga 45 st. C. W środowisku osób pracujących istnieje “tereré break” – odpowiednik popularnej w Europie przerwy na kawę. Picie terere w pracy to nie tylko ugaszenie pragnienia, to jednocześnie poznawanie nowych ludzi, swoisty element kulturowy i obyczajowy.

Wysuszone i zmielone liście yerba mate wsypuje się do naczynia w ilości trochę większej, niż ta, która potrzebna jest do zrobienia gorącego napoju, a następnie zalewa schłodzoną wodą. Im zimniejsza woda, tym smaczniejsza yerba na zimno! Wskazane jest dodanie kostek lodu. Yerba mate zalane wodą jedynie przestudzoną jako tereré po prostu nie wyjdzie. Niektórzy tereré przyrządzają z suszu, który uprzednio był zalany tradycyjnie gorącą wodą.

Tradycyjnym naczyniem do picia terere jest Guampa – wykonywana najczęściej z bydlęcego rogu lub kopyta (często powleczonych skórą), ale również drewna (np. Palo Santo), ceramiki, metali. W naszym klimacie dobrze jest posiadać naczynie z ceramiki, lub naczynia wykonane z drzewa np. Palo Santo, Lapacho, Tacuara. Najczęściej zamiast metalowej, używa się drewnianej lub bambusowej bombilli. Aby zapobiec szybkiemu ogrzaniu napoju używa się specjalnych, tylko do tego przeznaczonych termosów, ale można też i przeznaczonych do ciepłych napojów.

Nie ma to jak lodowate yerba na zimno w „pięknych okolicznościach przyrody”, czyli czas na tereré break

tereré przyjmuje różną postać w kilku regionach Ameryki Południowej. W Argentynie i Paragwaju popularne jest tereré z sokiem cytrynowym i pomarańczowym, w Brazylii najczęściej dodaje się soku brzoskwiniowego. Paragwajczycy często mieszają zalaną zimną wodą mate z ziołami, traktując picie takiej mieszanki jako profilaktykę przed bólem żołądka czy głowy. W Paragwaju często o tereré z sokiem owocowym mówi się “tereré ruso”. Nazwa ta zaistniała wśród Paragwajczyków wraz z przybyłymi na początku XX wieku słowiańskimi emigrantami, którzy mate popijali właśnie z sokiem.

Nie wszystkie gatunki yerba mate są równie dobre do tereré! W Europie gdzie znamy jedynie kilka gatunków – używamy praktycznie wszystkich. Najlepiej używać gatunków: Yerba Mate Green, CBSe Regularis, La Hoja Compuesta, Pajarito Manta Limon i innych smakowych (z dodatkami ziół lub owoców). W Ameryce Płd. do tereré, używa się tzw. yerba mate Bajo Contenido de Polvo, czyli po polsku z niską zawartością pyłu. Na zdjęciu obok specjalna, bezpyłowa wersja mate Playadito do przyrządzania tereré. Większość plantacji przygotowuje wyłącznie do tereré część zbiorów. Pakowane jako tereré są ostrokrzewy grubo cięte, które są pozbawione całkowicie pyłu. Robią to zarówno potentaci jak Las Marias jak i mniejsze firmy z Corienets czy Misiones. Zatem jest czym się schładzać! Życzyć sobie jedynie trzeba stałego dostępu do lodowatej wody!

Podczas upałów pamętajmy o schładzaniu się tereré, czyli yerba mate na zimno. W „prawdziwym” tereré zalewamy susz lodowatą wodą lub – wedle innej szkoły – „mokrz” po pierwszej zalewce gorącą wodą. Możemy też zrobić pseudo-terere, czyli zaparzyć wrzątkiem saszetki, ostudzić i mocno schłodzić w lodówce, a następnie dodać kostki lodu. Proponuję zaparzać mocny napar np. z trzech saszetek na szklankę, ponieważ topniejący lód rozcieńczy yerbę osłabiając pożądaną moc.

Problem z wodą o odpowiedniej temperaturze do zalania yerba mate? Nie w miastach Ameryki Południowej… Wystarczy dobrze się rozejrzeć, wypatrzyć napis „Agua Caliente”, wrzucić odpowiednią monetę i już możemy się cieszyć ulubionym napitkiem. Na zdjęciu automat z „yerbowodą” w stolicy Urugwaju – Montevideo. W wielu publicznych miejscach zaopatrzyć się można również w bardzo zimną wodę do terere – zazwyczaj każda stacja benzynowa ma w ofercie „Agua Fría” – terere bowiem jest bardzo popularne wśród latynoskich kierowców, schładza na rozgrzanych autostradach i rozjaśnia umysł.

Nie straszny upał na południowoamerykańskich szosach gdy w ręku jest guampa z lodowatą yerbą.

Na pięknie położonej i całkiem nowej promenadzie nad brzegiem rzeki, której dwa brzegi łączy nowy most do Paragwaju, ruch trwa od rana do późnej nocy. Była środa, wczesne popołudnie i dla wielu osób gwarantowana przed wszystkie odwieczne ludzkie i boskie prawa sjesta. Mieszkańca Posadas pijącego yerbę nie trudno na mówić na zdjęcie oraz zwierzenia na temat pitego napoju. Tym razem udało mi się spotkać i porozmawiać z młodzieńcami pijących terere. Byli oni na tyle otwarci, że po kilku słowach zostałem zaproszony do wspólnej biesiady.

W dużym dzbanku w gęstym świeżo wyciśniętym soku pomarańczowym, pływały sporej wielkości kawałki lodu. W metalowym naczyniu w kształcie rogu bawolego harmonicznie do przewalającej masy wody Parany, wielkie liście mate i mięty oddawały się spokojnemu leżakowaniu. Napój był zimny i pożywny zarazem, zapytałem jaka to mate ale odpowiedzieli, że jest to yerba mate… niedawno zerwana! I tylko tyle i aż tyle. Ostrokrzew paragwajski i już…

Jak parzyć yerba mate na zimno terere?

• Naczynko
• Bombilla
• Yerba mate
  
• Zimna woda, jak najlepiej schłodzona
• Kostki lodu
• Plasterek cytryny

• Niektórzy preferują zwilżenie yerba mate gorącą wodą max. 80 stopni C przed dodaniem zimnej wody, aby lepiej uwolnić składniki pobudzające.

  
  Dalej postępujemy wedle zdjęciowej instrukcji:

Instrukcja: Jak przygotować terere?

Podstawy przygotowania yerba mate na zimno

Yerba na zimno to napój wywodzący się z Paragwaju, bardzo popularny w krajach Ameryki Południowej. Jest to wersja yerba mate na zimno, idealna na gorące dni. Do przygotowania terere potrzebujesz:

• Ostrokrzew paragwajski
• Woda (lodowata)
• Kostki lodu
• Termos lub dzbanek
• Guampa (specjalne naczynie) lub zwykły kubek
• Bombilla (metalowa rurka z filtrem do picia yerba mate)

Powoli wlej zimną wodą z termosu lub dzbanka, starając się nie poruszać bombilli.

Picia terere to nie tylko sposób na orzeźwienie, ale także ważny element kultury Paragwaju.

Jak zrobić terere: krok po kroku

1. Napełnij naczynie suszem: Wypełnij guampę lub kubek w 2/3 suszem.
2. Dodaj wodę: Zalej niewielką ilością lodowatej wody, aby zwilżyć susz. Odczekaj chwilę, aż woda wsiąknie.
3. Dodaj kilka kostek lodu, by wydobyć z suszu wiecej pobudzającyh własciwości.
4. Umieść bombillę: Włóż bombillę do naczynia, najlepiej przed dodaniem większej ilości wody, aby bombilla się nie zapchała.
5. Zalanie: Powoli wlej zimną wodę z termosu lub dzbanka, starając się nie poruszać bombilli.
6. Ciesz się napojem: Tereré jest gotowe do picia. Możesz dolewać lodowatą wodę kilka razy, aż yerba straci smak. Yerba terere zachowuje swoje właściwości niezależnie od temperatury wody.

Różne warianty yerba mate terere

Yerba mate na zimno z sokiem: orzeźwiająca alternatywa

• Składniki: Ostrokrzew paragwajski, sok owocowy (np. pomarańczowy, cytrynowy, ananasowy), woda.
• Przygotowanie: Dodaj do wody sok w proporcjach zależnych od smaku. Dalszy proces jest taki sam jak w tradycyjnym tereré. Dodanie soku owocowego do zimnej mate to orzeźwiająca alternatywa na gorące dni.

Mate green tereré: zielona odmiana napoju

• Składniki: Zielona, świeża yerba mate green, woda.
• Przygotowanie: Podobne do klasycznego tereré, ale używa się specjalnego zielonego suszu, który nie jest fermentowany i ma łagodniejszy smak. Mate green terere to doskonały wybór dla tych, którzy preferują łagodniejszy smak zimnej yerba mate.

Liście ostrokrzewu świetnie uwalniają swe właściwości w gorącej wodzie, ale także pod wpływem niskich temperatur.

Tereré to napój, który można przygotować na wiele sposobów, eksperymentując z różnymi składnikami i proporcjami. Liście ostrokrzewu świetnie uwalniają swe właściwości w gorącej wodzie, ale także pod wpływem zimnej wody. Najważniejsze to wysokiej ostrokrzew paragwajski i odpowiednio schłodzona woda. Aby zrobić yerba mate na zimno, wystarczy dodać lodowatą wodę i kostki lodu.